یکی از این نشانهها اسپاسم مثانه است، پدیدهای که میتواند هم ناراحت کننده و هم نگران کننده باشد. بسیاری از افراد از وجود چنین عارضهای در بدن آگاه نیستند و علائم و علل آن را نمیشناسند. اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که درباره این مشکل اطلاع زیادی ندارید، در این مقاله با ما همراه شوید. در ادامه قصد داریم به بررسی اسپاسم مثانه، علل، علائم و درمانهای آن بپردازیم.
اسپاسم مثانه چیست؟
اسپاسم مثانه که به عنوان اسپاسم دترسور یا انقباض بیش فعال مثانه نیز شناخته میشود، انقباض یا فشردن غیرارادی ماهیچههای مثانه است. این انقباض ناگهانی و شدید میتواند منجر به نیاز شدید و فوری به ادرار شود، حتی اگر مثانه پر نباشد. اسپاسم مثانه میتواند در بسیاری از موارد دردناک و ناراحت کننده باشد و ممکن است منجر به بی اختیاری ادرار در فرد شود که در آن ادرار به طور غیرارادی نشت میکند.
علل اسپاسم مثانه
اسپاسم مثانه میتواند به دلایل عوامل زمینهای مختلفی رخ دهد. در ادامه به برخی از رایجترین علل اسپاسم مثانه اشاره خواهیم کرد.
عفونت مجاری ادراری (UTIs): عفونت در دستگاه ادراری به ویژه مثانه، میتواند پوشش مثانه را تحریک کند و منجر به اسپاسم در این ناحیه شود.
تحریک کنندههای مثانه: مواد خاصی مانند کافئین، الکل، غذاهای تند و شیرین کنندههای مصنوعی، میتوانند مثانه را تحریک کرده و در برخی افراد باعث اسپاسم مثانه شوند.
شرایط عصبی: شرایطی مانند مولتیپل اسکلروزیس (MS) یا آسیبهای نخاعی میتواند سیگنالهای طبیعی بین مغز و عضلات مثانه را مختل کند و باعث اسپاسم آن شود.
اختلالات مثانه: شرایطی مانند سیستیت بینابینی (سندرم مثانه دردناک) میتواند منجر به اسپاسم و ناراحتی مزمن مثانه شود.
استفاده از برخی داروها: برخی از داروها، به ویژه دیورتیکها و داروهایی که فشار خون را درمان میکنند، میتوانند بر عملکرد مثانه تأثیر بگذارند و به طور بالقوه باعث ایجاد اسپاسم مثانه شوند.
اسپاسم مثانه اغلب با مجموعهای از علائم مشخص ظاهر میشود. این علائم میتواند در هر فردی متفاوت بروز یابد اما به طور کلی در بیشتر افراد این علائم مشابه هستند. در ادامه به برخی از علائم شایع اسپاسم مثانه خواهیم پرداخت.
نیاز ناگهانی به تخلیه ادرار
یکی از علائم بارز اسپاسم مثانه، میل شدید و ناگهانی برای ادرار کردن است. این فوریت میتواند به طور ناگهانی ایجاد شده و باعث ناراحتی قابل توجهی شود.
افزایش دفعات تخلیه ادرار در طول روز
افراد مبتلا به اسپاسم مثانه زمان زیادی از روز خود را در دستشویی میگذرانند، حتی زمانی که مثانه آنها پر نیست. این دفعات بیش از حد نیاز به تخلیه ادرار میتواند در فعالیتهای روزانه فرد را دچار اختلال کند.
درد یا ناراحتی
اسپاسم مثانه ممکن است باعث درد یا ناراحتی شدید در قسمت تحتانی شکم شود که اغلب به عنوان یک احساس گرفتگی ناگهانی و تهاجمی توصیف میشود.
بی اختیاری و نشت ادرار
انقباضات قوی و غیر قابل کنترل مرتبط با اسپاسم مثانه میتواند منجر به نشت ادرار یا بی اختیاری ادرار شود. این اتفاق میتواند از نظر روانی برای کسانی که دچار این مشکل هستند، ناراحت کننده باشد و باعث شود که فرد از هرگونه ارتباطات اجتماعی و فعالیتهای بیرون از خانه خودداری کند.
تخلیه ناقص ادرار
برخی از افراد ممکن است در تخلیه کامل مثانه خود در حین یا بعد از اسپاسم مثانه مشکل داشته باشند و در چنین مواردی مقداری از ادرار در مثانه باقی میماند و فرد به دفعات احساس میکند که باید ادرار خود را تخلیه کند. همچنین این تخلیه ناقص ممکن است باعث درد و سوزش در مجاری ادراری شود.
گزینه های درمانی برای اسپاسم مثانه
درمان اسپاسم مثانه به علت زمینهای و شدت علائم بستگی دارد. در این بخش برخی از گزینههای رایج درمانی آورده شده است.
درمان شرایط زمینه ای
زمانی که اسپاسم مثانه در اثر بیماریها زمینهای ایجاد شده، بهترین درمان مدیریت شرایطی است که این عارضه را به وجود آورده است. رسیدگی به علت اصلی مانند درمان عفونت ادراری یا مدیریت بیماریهای عصبی مانند ام اس، در کاهش اسپاسم مثانه بسیار مؤثر خواهد بود.
تغییر شیوه زندگی
پرهیز از محرکهای مثانه مانند کافئین و الکل، حفظ آب کافی بدن و هیدراته ماندن در طول روز و انجام تمرینات تقویت کننده عضلات کف لگن مانند تمرینات کگل، میتواند به کاهش علائم و درمان اسپاسم مثانه کمک کند.
تجویز داروها
پزشکان متخصص در این زمینه ممکن است داروهای ضد اسپاسم (مانند اکسی بوتینین) یا داروهایی که ماهیچههای مثانه را شل میکنند (مانند میرابگرون) را برای کاهش علائم تجویز کنند. البته این داروها در صورتی باعث درمان اسپاسم مثانه میشوند که شرایط زمینهای در آن دخیل نباشد.
فیزیوتراپی
در شرایطی که اسپاسم مثانه به دلیل ضعف شدید عضلات لگن ایجاد شده، فیزیوتراپی کف لگن میتواند در تقویت عضلات لگن و مدیریت اسپاسم مثانه کمک کند. به طور مثال برخی از افراد به دلیل ضربه یا اختلال عملکرد کف لگن به صورت مادرزادی دچار اسپاسم مثانه میشوند که فیزیوتراپی میتواند برای کاهش علائم در این افراد بسیار مؤثر باشد.
تزریق بوتاکس
در مواردی که اسپاسم مثانه و علائم آن بسیار شدید است، تزریق بوتاکس به عضله مثانه میتواند به شل شدن آن و کاهش اسپاسم کمک کند. این درمان معمولاً برای افرادی استفاده میشود که به درمانهای دیگر پاسخ ندادهاند.
تقویت مثانه
یادگیری تکنیکهایی برای افزایش تدریجی زمانهای بین نیاز به تخلیه ادرار و کنترل میل به ادرار کردن، میتواند در مدیریت فوریت و دفعات مرتبط با اسپاسم مثانه مؤثر باشد. این درمان برای افرادی مورد استفاده قرار میگیرد که به دلیل تنبلی عضلات مثانه دچار این عارضه شدهاند یا بعد از درمان اسپاسم مثانه این عادت مراجعه مکرر به دستشویی در آنها باقی مانده است.
سخن آخر
همان طور که اشاره کردیم، اسپاسم مثانه میتواند ناراحت کننده باشد و زندگی روزمره فرد را دچار اختلال کند. خوشبختانه اسپاسم مثانه یک بیماری قابل درمان است. درک علائم این عارضه و جستجوی راهنماییهای پزشکی مناسب، اولین گام برای مدیریت مؤثر این مشکل است. با شناسایی علل زمینهای و بررسی گزینههای درمانی مناسب، افراد میتوانند سلامت مثانه خود را دوباره به دست آورند، ناراحتی و دفعات مراجعه به دستشویی را کاهش دهند و کیفیت کلی زندگی خود را بهبود بخشند. در انتها اگر شما یا اطرافیانتان علائم اسپاسم مثانه را تجربه میکنید، مشورت با یک پزشک متخصص در این زمینه برای تعیین مناسبترین برنامه درمانی ضروری است و میتواند آسیبهای ثانویه این عارضه را به طرز چشمگیری کاهش دهد.